Η νέα ΚΑΠ στην Ελλάδα αντιμέτωπη με πολλαπλές προκλήσεις

Η γεωργία στην ΕΕ και την Ελλάδα βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή και η γρήγορη προσαρμογή της χώρας στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική θα βοηθήσει τον αγροτικό τομέα να εκσυγχρονιστεί και να να μπει εκ νέου στο επίκεντρο της ελληνικής οικονομίας.

Σε συνέδριο που διοργάνωσε η EurActiv.gr στο Ηράκλειο της Κρήτης (22 Απριλίου) με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και με χορηγό επικοινωνίας την Εβδομαδιαία Εφημερίδα “Ύπαιθρος Χώρα“, ειδικοί σε θέματα αγροτικής πολιτικής παρουσίασαν την τρέχουσα κατάσταση της νέας ΚΑΠ της περιόδου 2014-2020 στην Ελλάδα αλλά και την Ευρώπη και μίλησαν για την επόμενη μέρα.

Ο Γιώργος Αποστολάκης, Αντιπρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ, παρουσίασε τις προκλήσεις της νέας ΚΑΠ για την Ελλάδα και υπογράμμισε ότι η χώρα έχει κινηθεί με ταχείς ρυθμούς στην αξιοποίηση των προγραμμάτων. «Η αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής θα γίνει το 2017 όπου υπάρχει μικρή πιθανότητα αλλαγών όχι όμως της στρατηγικής», τόνισε. Πρόσθεσε επίσης ότι έχουμε περίπου 2.7 δις από πρόστιμα στη χώρα από κακή εφαρμογή των κοινοτικών οδηγιών και νομοθετημάτων που προέρχονται από την περίοδο του 1987-1989. Επεσήμανε ότι βασικός στόχος του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι να μην χαθεί ούτε ένα ευρώ επιδοτήσεων αλλά και να μην επιβληθεί ούτε ένα ευρώ πρόστιμο.

Η κα Ελευθερία Βουνούκη, από την Γενική Διεύθυνση Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της Κομισιόν, υπογράμμισε ότι η γεωργική πολιτική της ΕΕ έχει εξελιχθεί σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες για να βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίζουν επιτυχώς τις νέες προκλήσεις, αλλά και για να ανταποκρίνονται στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες των καταναλωτών. Επεσήμανε ότι η αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού σε συνδυασμό με την κλιματική αλλαγή φέρνουν την γεωργία στο επίκεντρο της συζήτησης ενώ έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον δεύτερο πυλώνα της αγροτικής ανάπτυξης εστιάζοντας στην προώθηση της μεταφοράς γνώσεων και της καινοτομίας στη γεωργία αλλά και στα «πράσινα» μέτρα που προωθεί η νέα ΚΑΠ. Με μια αναλυτική παρουσίαση, η κα Βουνούκη παρουσίασε τις προκλήσεις της νέας ΚΑΠ για την Ελλάδα και την Ευρώπη και επεσήμανε ότι οι παραγωγοί θα πρέπει να είναι και να παραμείνουν «προσηλωμένοι» στα «σήματα» της αγοράς.

Ο Αλέκος Στεφανάκης, κτηνίατρος και Πρόεδρος του ΓΕΩΤΕΕ Κρήτης, είπε ότι η ΚΑΠ είναι ένα χρηματοδοτικό εργαλείο αλλά παράλληλα και ένα ισχυρό αναπτυξιακό εργαλείο. «Η μέχρι σήμερα εμπειρία έχει δείξει ότι σε όλες τις περιπτώσεις όπου ο τρόπος χρήσης και αξιοποίησης της ΚΑΠ έγινε κεντρικά, χωρίς την συμβολή των τοπικών κοινωνιών οδήγησε σε καταστροφή», τόνισε, προσθέτοντας ότι αυτό οδήγησε σε αποπροσανατολισμό των οργανώσεων παραγωγών, δημιούργησε τρομακτικά προβλήματα στον ΟΠΕΚΕΠΕ «με αποτέλεσμα να φθάσει σε αυτό το αδιέξοδο η Ελλάδα και ο πρωτογενής της τομέας». «Αντίθετα, υπάρχουν λαμπρά παραδείγματα όπου συμμετείχαν οι τοπικές κοινωνίες και έδωσαν αναπτυξιακή λογική και η ΚΑΠ βοήθησε σημαντικά. Σε ορισμένες περιοχές σημειώθηκε σημαντική ηλικιακή ανανέωση και έγινε εκσυγχρονισμός των γεωργικών εκμεταλλεύσεων».

Αναφορικά με τη νέα ΚΑΠ επεσήμανε ότι θα πρέπει να αποφασίσουμε σαν κοινωνία, να «σκύψουμε πάνω της και να απορρίψουμε τα παλιά μοντέλα που εστίαζαν μόνο στην χρηματοδοτική διάσταση και να δώσουμε έμφαση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα». «Για να γίνει αυτό χρειάζεται μια πλήρης αναδιάρθρωση του ΟΠΕΚΕΠΕ και τρομακτική ανασυγκρότηση του υπουργείου αγροτικής ανάπτυξης».

Ο Πολύδωρος Ξενικάκης, σύμβουλος της ΓΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, υπογράμμισε ότι τα χρήματα πρέπει να αξιοποιηθούν με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσουν επενδύσεις και όχι μια ακόμη χρηματοδότηση της οποίας το αποτέλεσμα είναι αμφίβολο έως μη υπαρκτό. «Στο παρελθόν πολλά τα παραδείγματα λανθασμένης αξιοποίησης των κοινοτικών κονδυλίων. Υπάρχουν επίσης κονδύλια που αντί να φέρουν χρήματα πίσω σε αυτόν που τα χρησιμοποίησε, του επέφεραν πρόσθετα χρέη», είπε. «Έχουμε 7 δις διαθέσιμα στον αγροτικό κόσμο […] Το ζήτημα είναι το πώς θα καταφέρουμε να παραχθεί πολλαπλάσιο εισόδημα, να εκληφθούν αυτά τα χρήματα ως πραγματική επένδυση».

Ο Νίκος Μπουνάκης, τεχνολόγος γεωπόνος- γεωργιοικονομολόγος και σύμβουλος επιχειρήσεων της PROACTIVE AE, επικαλούμενος πρόσφατες έρευνες τόνισε ότι ενώ ο καταναλωτής κάνει μεγαλύτερη έρευνα αγοράς λόγω των τιμών και μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, ωστόσο «δεν ρισκάρει την ποιότητα των τροφίμων, δεν αγοράζει δηλαδή φθηνότερα τρόφιμα εάν δεν είναι σίγουρος για την ασφαλειά τους».

Σύμφωνα με τους ερωτηθέντες των ερευνών, αυτό που είναι ποιοτικό σε ένα τρόφιμο είναι οι πιστοποιήσεις των τροφίμων καθώς και η απαλλαγή από τα φυτοφάρμακα. «Έχουμε ενημερώσει όλες τις πολιτικές ηγεσίες του υπουργείου ότι το μόνο πρότυπο που επιδοτείται να είναι το AGRO το οποίο είναι ελληνικό πρότυπο και δεν έχει κανένας αντίρρηση να το στηρίξει […] Δεν μπορούμε όμως να κλείνουμε τα μάτια στο ποια είναι η ζήτηση από το διεθνές περιβάλλον. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε γιατί να μην υπάρχει η δυνατότητα να χρηματοδοτηθεί ο παραγωγός και μια επιχείρηση στα πλαίσια των διεθνών προτύπων. Να μπουν αυτά τα πρότυπα σε ένα πλαίσιο να μπορούν να επιλέγονται μαζί με το πρότυπο AGRO».